Μιχαήλ Χ. Θεοδωρακόπουλος

Πριν από λίγε&sigmaf; μέρε&sigmaf;, το «Ποτάμι» ανέλαβε την πρωτοβουλία διεξαγωγή&sigmaf; μια&sigmaf; δημόσια&sigmaf; συζήτηση&sigmaf; στο Ζάππειο, όπου - παρουσία βουλευτών διάφορων πολιτικών παρατάξεων - εσυζητήθη ενδελεχώ&sigmaf; μία ενδεχόμενη μεταβολή του τωρινού εκλογικού νόμου. Συνοπτικά, το ισχύον εκλογικό σύστημα προβλέπει τα εξή&sigmaf;: σύμφωνα με το συνταγματικό κείμενο (άρθρο 51), ο αριθμό&sigmaf; των βουλευτών πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ 200-300, οριζόμενο&sigmaf; με νόμο. Ο εκλογικό&sigmaf; νόμο&sigmaf; που βάσει αυτού έχει εκδοθεί ορίζει την εκλογή του μεγίστου δυνατού αριθμού, αν και κατ’ αντικειμενική κρίση πρόκειται για έναν εντυπωσιακά υπερβολικό αριθμό που χρειάζεται να απομειωθεί – δεδομένων των κρίσιμων οικονομικών συνθηκών και τη&sigmaf; αδυναμία&sigmaf; λειτουργία&sigmaf; τη&sigmaf; δημοκρατία&sigmaf; και των πολιτικών θεσμών. Το όριο εισόδου ενό&sigmaf; πολιτικού κόμματο&sigmaf; στην Βουλή ορίζεται στο 3%. Αυτό σημαίνει ότι, προκειμένου ένα κόμμα να εκλέξει βουλευτέ&sigmaf; και να χαίρει κοινοβουλευτική&sigmaf; εκπροσωπήσεω&sigmaf;, οφείλει να συγκεντρώσει το 3% των ψήφων των Ελλήνων πολιτών. Κατ’ αυτόν τον τρόπο λοιπόν, εκλέγονται 238 βουλευτέ&sigmaf; στι&sigmaf; διάφορε&sigmaf; εκλογικέ&sigmaf; περιφέρειε&sigmaf;, 12 βουλευτέ&sigmaf; Επικρατεία&sigmaf; (με «λίστα», δηλαδή προδιαμορφωμένο εξ εκάστου πολιτικού κόμματο&sigmaf; κατάλογο) και 50 βουλευτέ&sigmaf; παρέχονται – εν όψει «δώρου-πριμ-ενίσχυση&sigmaf;» - στο πρώτο κόμμα, κατά το «σύστημα τη&sigmaf; ενισχυμένη&sigmaf; αναλογική&sigmaf;». Οι προτάσει&sigmaf; που κατέθεσε σε δημόσια διαβούλευση το «Ποτάμι» έχουν πηγή εμπνεύσεω&sigmaf; το γερμανικό εκλογικό πρότυπο, προσαρμοσμένο όμω&sigmaf; στα ελληνικά δεδομένα και τι&sigmaf; ιδιάζουσε&sigmaf; περιστάσει&sigmaf;. Κατ’ αρχά&sigmaf;, προβλέπει την ελάττωση του αριθμού των βουλευτών από 300 σε 255, μειώνοντα&sigmaf; παράλληλα τα ετήσια έξοδα του εθνικού προϋπολογισμού κατά 8 εκατομμύρια ευρώ. Το μέτρο αυτό κρίνεται ω&sigmaf; αναγκαία επιταγή μια&sigmaf; εποχή&sigmaf; όπου οι δημόσιε&sigmaf; δαπάνε&sigmaf; έχουν περισταλεί, τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα βρίσκονται ένα βήμα πριν την καταφανή παραβίασή του&sigmaf; και οι πολιτικοί θεσμοί εμφανώ&sigmaf; υπολειτουργούν: οι βουλευτέ&sigmaf;, ω&sigmaf; αντιπρόσωποι του Έθνου&sigmaf; (κατά expressis verbis συνταγματική επιταγή), οφείλουν να επιτελούν το καθήκον του&sigmaf; για εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντο&sigmaf; κατά το βέλτιστο δυνατόν, απόλυτα προσηλωμένοι και αφοσιωμένοι στι&sigmaf; υποχρεώσει&sigmaf; που επιβάλλει το θεσμικό του&sigmaf; αξίωμα. Πρέπει επομένω&sigmaf; να του&sigmaf; παρέχεται ο ανάλογο&sigmaf; χρόνο&sigmaf; και «πολιτικό&sigmaf; χώρο&sigmaf;» θεσμική&sigmaf; έκφραση&sigmaf; τη&sigmaf; γνώμη&sigmaf; του&sigmaf; κατά την διάρκεια των συνεδριάσεων των Επιτροπών και τη&sigmaf; Ολομελεία&sigmaf; τη&sigmaf; Βουλή&sigmaf;. Δεν είναι άλλωστε λίγε&sigmaf; οι έρευνε&sigmaf; για του&sigmaf; πλέον λιγομίλητου&sigmaf; και ανενεργού&sigmaf; βουλευτέ&sigmaf; του ελληνικού νομοθετικού σώματο&sigmaf; – και το απογοητευτικό του πράγματο&sigmaf; είναι ότι πλείονε&sigmaf; ανταγωνίζονται για την πρώτη θέση. Επιπροσθέτω&sigmaf;, ο αριθμό&sigmaf; των Ελλήνων βουλευτών προ&sigmaf; το ποσοστό εκείνο του εκλογικού σώματο&sigmaf; που εκπροσωπούν είναι εμφανώ&sigmaf; δυσανάλογο&sigmaf; προ&sigmaf; το αντίστοιχο κλάσμα άλλων ευρωπαϊκών κρατών. Η πρόταση του «Ποταμιού» παρέχει επίση&sigmaf; την δυνατότητα διπλή&sigmaf; ψήφου: μια&sigmaf; σε μονοεδρική περιοχή και μια&sigmaf; σε ευρύτερη περιφέρεια. Η μεν πρώτη δίδεται από τον εκλογέα – δια σταυρού προτίμηση&sigmaf; σε ενιαίο ψηφοδέλτιο - σε πολιτική προσωπικότητα, ανεξαρτήτω&sigmaf; κομματική&sigmaf; προέλευση&sigmaf;, προσφέροντά&sigmaf; του την δυνατότητα να επιλέξει κάποιον πολιτικό βάσει των ικανοτήτων του, εν είδει μεμονωμένη&sigmaf; και στοχευμένη&sigmaf; προώθηση&sigmaf;. Σε δεύτερο στάδιο, ο πολίτη&sigmaf; καλείται να επιλέξει, μεταξύ των διάφορων προτεινόμενων συνδυασμών, εκείνον τον πολιτικό φορέα που θα επιθυμούσε να αναλάβει τα ηνία τη&sigmaf; διακυβέρνηση&sigmaf; τη&sigmaf; χώρα&sigmaf;: θα ρίξει επομένω&sigmaf; στην κάλπη εκείνο το ψηφοδέλτιο του κόμματο&sigmaf; που θα ήθελε να κερδίσει τι&sigmaf; εκλογέ&sigmaf;, χωρί&sigmaf; όμω&sigmaf; να υπάρχει η δυνατότητα επιλογή&sigmaf; με «σταυρό προτίμηση&sigmaf;». Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο μηχανισμό&sigmaf; τη&sigmaf; «σταυροδοσία&sigmaf;» συνδυάζεται με αυτόν τη&sigmaf; «λίστα&sigmaf;», με σκοπό την παροχή ευχερεία&sigmaf; στον Πρωθυπουργό να σχηματίσει Κυβέρνηση που θα έχει προ-επιλέξει θεωρητικά του&sigmaf; βουλευτέ&sigmaf; οι οποίοι θα την στηρίξουν (αφού θα έχει επιλέξει ο ίδιο&sigmaf; την σειρά εκλογή&sigmaf; του&sigmaf;), ενώ παράλληλα ο ψηφοφόρο&sigmaf; – απαλλαγμένο&sigmaf; από τα διλήμματα επιλογή&sigmaf; μεταξύ των δεκάδων πολιτικών κομμάτων - θα έχει και την ελευθερία να προωθήσει μεμονωμένα εκείνο το πολιτικό πρόσωπο του οποίου ο λόγο&sigmaf; πιστεύει ότι αξίζει να ακούγεται στο Κοινοβούλιο. Επιπλέον, το όριο του 3% διατηρείται για την είσοδο των πολιτικών κομμάτων στην Βουλή. Το κατάτι αυστηρότερο γερμανικό σύστημα θέτει τον πήχυ στο 5%. Ορθότερη κατά την γνώμη μου θα ήταν η επιλογή του μέσου, του 4%, έτσι ώστε ούτε να αποκλείεται ένα ουδόλω&sigmaf; ασήμαντο τμήμα του πληθυσμού από την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, ούτε όμω&sigmaf; και να κατακερματίζονται οι πολιτικέ&sigmaf; δυνάμει&sigmaf; σε μεταγενέστερο στάδιο, δυσχεραίνοντα&sigmaf; τον σχηματισμό σταθερών και βιώσιμων Κυβερνήσεων. Καταργείται επίση&sigmaf; το εξωφρενικό bonus των 50 εδρών (όπω&sigmaf; προτάθη το 2008 από τον σημερινό Πρόεδρο τη&sigmaf; Δημοκρατία&sigmaf;, κ. Προκόπη Παυλόπουλο – ο δε παλαιότερο&sigmaf; του ΠΑ.ΣΟ.Κ. προέβλεπε 40), του οποίου η αδικία κατεφάνη ιδίω&sigmaf; στην δεύτερη εκλογική αναμέτρηση του 2012, όταν κερδίζοντα&sigmaf; την πρώτη θέση η Νέα Δημοκρατία – κατά ποσοστό περίπου 3% επιπλέον του ΣΥ.ΡΙΖ.Α.- έλαβε και 58 έδρε&sigmaf; παραπάνω! Αντ’ αυτού του παράλογου μέτρου, το «Ποτάμι» προτείνει ορθώ&sigmaf; την παροχή 1 έδρα&sigmaf; ανά δύο εκλογικέ&sigmaf; μονάδε&sigmaf; προ&sigmaf; το κόμμα που κατορθώνει να έρθει πρώτο, ιδέα σαφώ&sigmaf; αναλογικότερη και δικαιότερη τη&sigmaf; ισχυούση&sigmaf;. Φυσικό «μαθηματικό» επακόλουθο τη&sigmaf; ρύθμιση&sigmaf; αυτή&sigmaf; είναι η επίσημη καθιέρωση τη&sigmaf; ανάγκη&sigmaf; συνεργασία&sigmaf; τουλάχιστον δύο πολιτικών δυνάμεων, προκειμένου να σχηματισθεί Κυβέρνηση που θα χαίρει τη&sigmaf; δεδηλωμένη&sigmaf; εμπιστοσύνη&sigmaf; των βουλευτών. Το αίτημα για διάλογο και συναίνεση θα λάβει έτσι νομική επένδυση και κατοχύρωση, απομονώνοντα&sigmaf; τι&sigmaf; ακρότητε&sigmaf;, τα μεγάλα «ΟΧΙ» και τι&sigmaf; έντονε&sigmaf; κόκκινε&sigmaf; γραμμέ&sigmaf; κι ανοίγοντα&sigmaf; τον δρόμο για να αναδεικνύονται «Εθνικέ&sigmaf; Κυβερνήσει&sigmaf; όλων των Ελλήνων», κι όχι «κομματικέ&sigmaf; Κυβερνήσει&sigmaf;». Ο αλληλοέλεγχο&sigmaf;, η αλληλεξάρτηση και η ανάγκη για συστράτευση και συνεφαρμογή (δι’ αμοιβαίων υποχωρήσεων) πολιτικών προγραμμάτων των κομμάτων θα είναι έτσι δεδομένα στοιχεία του εκλογικού συστήματο&sigmaf;, περιορίζοντα&sigmaf; αισθητά την πιθανότητα εμφάνιση&sigmaf; ανομιών και παρεκβάσεων που θα συνεπήγετο η διακυβέρνηση υπ’ ενό&sigmaf; και μόνου, ανέλεγκτου σε συμπολιτευτικό επίπεδο, πολιτικού κόμματο&sigmaf;. Τέλο&sigmaf;, παρέχεται η δυνατότητα ψήφου στου&sigmaf; Έλληνε&sigmaf; ομογενεί&sigmaf;. Κατ’ αυτό τον τρόπο, οι Έλληνε&sigmaf; του εξωτερικού θα εκλέγουν 5 βουλευτέ&sigmaf;, χαίροντε&sigmaf; έτσι εκπροσώπηση&sigmaf; στο νομοθετικό σώμα τη&sigmaf; χώρα&sigmaf; καταγωγή&sigmaf; του&sigmaf;. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι η φωνή του&sigmaf; πρέπει να ακούγεται στο ελληνικό Κοινοβούλιο, μηδενίζοντα&sigmaf; την απόσταση που του&sigmaf; χωρίζει από την μητέρα-Πατρίδα, ιδίω&sigmaf; σε μια εποχή που ο εξαναγκασμό&sigmaf; για μετανάστευση και ξενιτεμό μαστίζει την ελληνική κοινωνία. Ο Ελληνισμό&sigmaf; τη&sigmaf; Ομογενεία&sigmaf; είναι πράγματι η άσβεστη φλόγα τη&sigmaf; ελληνική&sigmaf; Πολιτεία&sigmaf; στο εξωτερικό που θα πρέπει να ενδυναμωθεί, καθώ&sigmaf; θεωρείται κρίσιμη για τα μείζονα εθνικά ζητήματα και την εκάστοτε διατήρηση διεθνικών σχέσεων. Συμπερασματικά, θεωρώ ότι η κατατεθείσα «πρόταση-πρωτοβουλία» του «Ποταμιού» είναι αρκετή για να πυροδοτήσει έντονε&sigmaf; συζητήσει&sigmaf; για σοβαρέ&sigmaf; μεταρρυθμίσει&sigmaf;, τι&sigmaf; οποίε&sigmaf; βεβαίω&sigmaf; έχει ανάγκη ο τόπο&sigmaf; μα&sigmaf;. Η προώθηση τη&sigmaf; δημοκρατία&sigmaf;, τη&sigmaf; αξιοκρατία&sigmaf; και τη&sigmaf; δικαιοσύνη&sigmaf; είναι οπωσδήποτε ένα θεμιτό κίνητρο ώστε ένα&sigmaf; νέο&sigmaf; νόμο&sigmaf; να τεθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μεταξύ των πολιτικών κομμάτων· διαπραγματεύσει&sigmaf; που όμω&sigmaf; οφείλουν να εξυπηρετούν το εθνικό συμφέρον, και όχι μικροπολιτικέ&sigmaf; σκοπιμότητε&sigmaf;. Μια ριζική μεταβολή – ιδίω&sigmaf; αν επιτευχθεί δι’ ομοφωνία&sigmaf; των πολιτικών δυνάμεων - θα προσδώσει μείζονε&sigmaf; θεσμικέ&sigmaf; εγγυήσει&sigmaf; στην ομαλή λειτουργία τη&sigmaf; αντιπροσωπευτική&sigmaf; δημοκρατία&sigmaf;, αποκαλύπτοντα&sigmaf; και αποφεύγοντα&sigmaf; πλέον τα ποικίλα μελανά σημεία τη&sigmaf; σύγχρονη&sigmaf; πολιτική&sigmaf; ιστορία&sigmaf;. Τον λόγο έχει τώρα η Κυβέρνηση.